مقدمه:
اقتصاد ترکیه در سال‌های اخیر با تلاطم‌های قابل توجهی دست‌وپنجه نرم کرده است؛ از جمله تورم افسارگسیخته، نوسانات ارزی بی‌سابقه و … . دولت ترکیه در واکنش به این چالش‌ها، در سال 2024 مجموعه‌ای از تدابیر اقتصادی را به اجرا گذاشت که هدف اصلی آن‌ها مهار تورم، تثبیت بازار ارز و مدیریت بهینه جریان نقدینگی بود. اعمال نرخ‌های بهره بالا و محدودیت‌های سختگیرانه بر گردش نقدینگی، از جمله اقدامات کلیدی دولت به شمار می‌رفت. هرچند این سیاست‌ها در کوتاه‌مدت توانست تا حدی از شتاب گردش مالیترکیه بکاهد، اما ارزیابی دقیق اثرات بلندمدت آن‌ها نیازمند بررسی‌های موشکافانه است.
پس از انتشار گزارش دسامبر 2024، کاهش نرخ بهره از سوی بانک مرکزی، کانون توجه بسیاری از تحلیلگران و فعالان اقتصادی قرار گرفته است. این تغییر رویکرد، این پرسش اساسی را مطرح می‌کند که آیا این کاهش می‌تواند به تحرک بخشیدن به گردش مالیو رونق‌بخشی به بخشهای مختلف اقتصادی در ماههای آتی منجر شود؟
در این گزارش، با اتکا به داده‌های رسمی‌منتشر شده توسط مرکز آمار ترکیه ، شاخص گردش مالیدر بخشهای حیاتی اقتصاد، شامل صنعت، ساخت و ساز، تجارت و خدمات املاک در ماه دسامبر 2024 مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. در این میان، تمرکز ویژه‌ای بر بخش ساختمان و مسکن معطوف شده است؛ چرا که این بخش، به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد ترکیه، نقشی محوری در ایجاد فرصت‌های شغلی، جذب سرمایه‌گذاری و پیشبرد رشد اقتصادی ایفا می‌کند.
توضیحات:
- تغییرات سالانه: به تغییر در مقادیر شاخص تقویمی‌نسبت به ماه مشابه در سال قبل اشاره دارد.
- تغییرات ماهانه: به تغییر در مقادیر شاخص فصلی و تقویمی‌نسبت به ماه قبل اشاره دارد.
شاخص کل گردش مالی-دسامبر 2024:
گردش مالیماهانه:
- گردش مالیماهانه با افزایش 5.1 درصدی همراه بود.
- شاخص کل گردش مالی(مبنای 2021=100) در برگیرنده بخشهای صنعت، ساخت و ساز، تجارت و خدمات در دسامبر 2024، به صورت ماهانه 5.1 درصد افزایش یافت،که برای دومین ماه پیاپی صعودی میباشد.
- در دسامبر 2024، جزئیات شاخص کل گردش مالیبه این شرح بود: صنعت 5.9 درصد، ساخت و ساز 1.4 درصد، تجارت 5.6 درصد و خدمات 3.7 درصد افزایش یافتند.
گردش مالیسالانه:
- گردش مالیسالانه با افزایش 41.3 درصدی مواجه شد.
- شاخص کل گردش مالی(مبنای 2021=100) شامل بخشهای صنعت، ساخت و ساز، تجارت و خدمات در دسامبر 2024، به میزان 41.3 درصد افزایش یافت.ولی به صورت کلی در ماههای اخیر روند خنثی رو طی کرده و افت‌های نیمه اول سال 2024 ، ماههاست متوقف شده است.
- در دسامبر 2024، جزئیات شاخص کل گردش مالیبه این صورت بود: صنعت 32.8 درصد، ساخت و ساز 49.3 درصد، تجارت 41.9 درصد و خدمات 49.7 درصد نسبت به سال قبل افزایش را تجربه کردند.
بیشتر بخوانید: شاخص ساخت و ساز ترکیه|دسامبر2024|بررسی شاخص ساخت و ساز ساختمان
شاخص کل گردش مالیساخت و ساز:
-
گردش مالیساخت و ساز ماهانه:
- گردش مالیماهانه ساخت و ساز با افزایش اندک 1.4 درصدی همراه بود که نسبت به رقم 1.2 درصد در ماه قبل اندکی بالاتر است. همان‌طور که در نمودار قابل مشاهده است، این شاخص در طول دو سال اخیر نوسانات متعددی را تجربه کرده است.
-
گردش مالیساخت و ساز سالانه:
- گردش مالیسالانه ساخت و ساز با افزایش 49.3 درصدی روبرو شد. با این حال، به طور کلی در سال 2024 روند نزولی را طی کرده است که عوامل مؤثر بر آن پیش‌تر مورد اشاره قرار گرفته‌اند. با این وجود، با تغییر سایر مولفه‌های کلان اقتصادی ، انتظار می‌رود در ماههای آینده شاهد رشد این شاخص باشیم.
بیشتر بخوانید: شاخص هزینه ساخت و ساز (CCI)ترکیه – دسامبر 2024
-
شاخص گردش مالیساخت و ساز (بخش ساختمان):
-
-
بیشتر بخوانید: گزارش آمار معاملات مسکن ترکیه – ژانویه 2025
نتیجه‌گیری:
شاخصهای گردش مالیدسامبر 2024، همچنان نشانگر ضعف در گردش سالانه تمامی‌بخش‌های اقتصادی ترکیه است. در این میان، بخش ساختمان با رشد سالانه 49.3 درصدی، عملکرد مناسبتری را به ثبت رسانده است. این رشد در شرایطی حاصل شده است که سیاست‌های انقباضی دولت به منظور مهار تورم همچنان در حال اجرا است.
با توجه به کاهش اخیر نرخ بهره و تعدیل انتظارات تورمی، پیش‌بینی می‌شود که در گزارش‌های آتی، شاهد تغییراتی در روند گردش مالیباشیم. به ویژه بخش ساختمان که به طور مستقیم از این تغییرات متاثر خواهد شد. ضروری است که فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران با دقت بیشتری این روندها را زیر نظر داشته باشند تا بتوانند تصمیمات آگاهانه‌تری در برنامه‌ریزی‌های مالی و سرمایه‌گذاری خود اتخاذ کنند. بررسی دقیق‌تر شاخصهای بخش ساختمان و خدمات فعالیت‌های املاک در گزارش‌های آتی می‌تواند دیدگاه جامع‌تری از وضعیت بازار مسکن ترکیه ارائه دهد.
برای کسب اطلاعات تکمیلی و تحلیل‌های تخصصی‌تر، در آینده با گزارش‌های کارشناسان شرکت بین‌المللی استارز همراه باشید.